مقایسه موتورهای TU3 و TU5 ایران خودرو

موتورهای TU3 و TU5 از جمله پیشرانه‌های پرکاربرد در محصولات ایران خودرو هستند که علی‌رغم قدیمی بودن، همچنان به‌خاطر استهلاک کم و هزینه‌های نگهداری پایین محبوبیت دارند. در این مقاله قصد داریم به‌طور دقیق‌تر به بررسی این دو موتور پراستفاده بپردازیم و تفاوت موتور tu3 و tu5، مزایا و معایب هرکدام را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.

تاریخچه و معرفی موتورهای TU3 و TU5 در ایران

پیش از آنکه به جزئیات تفاوت‌های موتور TU3 و TU5 بپردازیم، بهتر است نگاهی به تاریخچه حضور این پیشرانه‌ها در ایران داشته باشیم.

موتورهای TU3 و TU5 هر دو از سری موتورهای TU هستند که توسط گروه پژو-سیتروئن (PSA) طراحی و تولید شده‌اند. این سری پیشرانه‌ها برای اولین بار در سال 1986 معرفی شدند و طی نزدیک به دو دهه، با بهبودهای مستمر، در محصولات مختلف پژو و سیتروئن به کار گرفته شدند. از میان شش مدل مختلف موجود در این سری، تنها موتورهای TU3 و TU5 به بازار ایران راه پیدا کردند.

موتور TU3: پیشینه و کاربرد در ایران

پیشرانه TU3 سابقه طولانی‌تری در بازار ایران دارد. این موتور برای اولین بار در سال 1380 و به‌همراه پژو 206 به کشور وارد شد. در ابتدا، این موتور روی تیپ‌های 1 و 3 پژو 206 نصب شد، هرچند این تیپ‌ها تولید محدودی داشتند و بیشتر مردم موتور TU3 را با تیپ 2 پژو 206 می‌شناسند.

علاوه بر نسخه‌هاچ‌بک پژو 206، موتور TU3 در تیپ‌های مختلف پژو 206 اس دی (V6، V19 و V20) نیز به کار گرفته شد. موتور TU3 در 10 نسخه متفاوت تولید می‌شد و توان خروجی آن بسته به سیستم سوخت‌رسانی (کاربراتوری یا انژکتوری) و برنامه‌ریزی نرم‌افزاری، بین 64 تا 99 اسب بخار متغیر بود. نسخه‌ای که به ایران وارد شد، با کد TU3 JP شناخته می‌شود.

با توقف تولید پژو 206 در سال 1402، انتظار می‌رفت که موتور TU3 به پایان راه خود در بازار ایران برسد. اما ایران خودرو این موتور را همچنان روی یکی از نسخه‌های پژو 207 نصب کرده و تیپ جدیدی با نام 207 TU3 را معرفی نمود. در حال حاضر، موتور TU3 تنها در این تیپ از پژو 207 به تولید می‌رسد.

موتور TU5: ورود و تکامل در بازار ایران

پیشرانه TU5 از سال 1382 به‌همراه پژو 206 تیپ 5 وارد بازار ایران شد. این موتور در آن زمان نسبت به سایر پیشرانه‌ها بسیار مدرن و کارآمد به نظر می‌رسید و به‌سرعت مورد توجه خریداران قرار گرفت.

موتور TU5 مانند TU3 در 10 نسخه مختلف تولید شده بود که توان خروجی آن‌ها بین 89 تا 123 اسب بخار متغیر است. نسخه‌ای که در ایران استفاده می‌شود، با کد TU5 JP4 شناخته می‌شود. این موتور پس از تیپ 5، در تیپ‌های 4 و 6 پژو 206 هاچ‌بک نیز به کار گرفته شد و همچنین روی نسخه‌های مختلف پژو 206 اس دی، از جمله تیپ‌های V1، V8، V9 و V10، نصب شد.

تفاوت‌ها و ویژگی‌های فنی موتورهای TU3 و TU5

هر دو موتور TU3 و TU5 از خانواده پیشرانه‌های PSA هستند، اما تفاوت‌های فنی قابل توجهی دارند که موجب تفاوت در عملکرد و کاربرد آن‌ها در خودروهای مختلف می‌شود. موتور TU5 با توان بالاتر و کارایی بیشتر، گزینه‌ای مناسب برای خودروهایی با نیاز به پیشرانه قدرتمندتر است، در حالی که موتور TU3 به‌عنوان پیشرانه‌ای با عمر طولانی‌تر و نگهداری آسان‌تر شناخته می‌شود.

در ادامه این بررسی، به تحلیل دقیق‌تر این تفاوت‌ها خواهیم پرداخت و مزایا و معایب هرکدام را در زمینه مصرف سوخت، قدرت خروجی، استهلاک و هزینه‌های تعمیرات مقایسه خواهیم کرد.

موتورهای TU3 و TU5 هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند که آن‌ها را برای خودروهای مختلف مناسب می‌سازد. موتور TU3 بیشتر به‌خاطر استهلاک کم و هزینه‌های نگهداری پایین شناخته می‌شود، در حالی که موتور TU5 با قدرت بیشتر و کارایی بهتر، انتخابی مناسب برای افرادی است که به دنبال عملکرد بالا هستند. در نهایت، انتخاب هرکدام از این موتورهای ایران خودرو بستگی به نیاز و سلیقه راننده دارد.

موتور TU5 به‌سرعت تبدیل به یکی از پیشرانه‌های استراتژیک ایران خودرو شد و محبوبیت آن به‌قدری افزایش یافت که نه تنها روی پژو 206، بلکه بر روی مدل‌های مختلفی از جمله پژو 207، پژو پارس، پژو 405، رانا و حتی دانگ فنگ H30 کراس نیز نصب گردید. این پیشرانه همچنان به‌عنوان یکی از موتورهای پرکاربرد ایران خودرو شناخته می‌شود و در حال حاضر روی نسخه‌های مختلف رانا پلاس با سقف فلزی و اکثر مدل‌های پژو 207 به‌کار می‌رود.

در سال‌های اخیر، موتور TU5 دستخوش تغییرات و بهینه‌سازی‌هایی شد و به نام EC5 معرفی گردید. این نسخه از موتور در خودروهایی نظیر پژو 301، سیتروئن سی الیزه و پژو 2008 به‌کار گرفته شد. ایران خودرو و سایپا نیز در دوران برجام، به واسطه همکاری با پژو و سیتروئن، توانستند به دانش فنی این پیشرانه دست پیدا کنند. نتیجه این همکاری‌ها، تولید موتورهای TU5 پلاس در ایران خودرو و ME16 در سایپا بود.

در نهایت، باید گفت که قلب تپنده خودروهایی مانند تارا، رانا پلاس پانوراما، نسخه‌های جدید اتوماتیک پژو 207 و شاهین پلاس سایپا، همگی نسخه‌ای از موتور TU5 را در خود جای داده‌اند.

تفاوت‌های ساختاری بین موتوهای TU3 و TU5 به‌طور کلی مشهود است، و اگر بخواهیم به جزئیات دقیق‌تر این تفاوت‌ها پرداخته و به تمامی جزئیات ساختاری اشاره کنیم، مطلب طولانی خواهد شد. اما در یک نگاه کلی، مهم‌ترین تفاوت این دو پیشرانه در حجم و تعداد سوپاپ‌های آن‌ها نهفته است.

موتور TU3 با حجمی معادل 1.4 لیتر (1360 سی‌سی) و 8 سوپاپ طراحی شده، در حالی که موتور TU5 حجمی برابر با 1.6 لیتر (1587 سی‌سی) دارد و از 16 سوپاپ بهره می‌برد. این تفاوت در حجم و تعداد سوپاپ‌ها باعث بهبود عملکرد و بازدهی موتور TU5 نسبت به TU3 می‌شود که در ادامه بیشتر به این موضوع خواهیم پرداخت.

تفاوت‌های موتور TU3 و TU5 از نظر عملکرد و بازدهی

موتور TU3 قادر است حداکثر 75 اسب بخار قدرت و 118 نیوتن متر گشتاور تولید کند. در مقابل، موتور TU5 این ارقام را به 105 اسب بخار قدرت و 142 نیوتن متر گشتاور ارتقا داده است. باید ذکر کرد که نسخه‌های اولیه موتور TU5 که در خودروهای پیش از سال 1391 نصب شده بودند، قادر به تولید حداکثر 110 اسب بخار بودند، اما بعد از ایرانیزه شدن این موتور، قدرت آن به میزان 5 اسب بخار کاهش پیدا کرد.

در محاسبات قدرت به ازای هر یک لیتر حجم، موتور TU3 حدود 54 اسب بخار تولید می‌کند، در حالی که برای موتور TU5 این مقدار 66 اسب بخار است. این اعداد به‌خوبی نشان می‌دهند که موتور TU5 از نظر بازدهی و عملکرد فنی در جایگاه بالاتری نسبت به TU3 قرار دارد.

با اینکه موتور TU5 به دلیل حجم بزرگتر، مصرف سوخت بیشتری دارد، این تفاوت در مصرف سوخت اندک بوده و در مجموع باید گفت که عملکرد بالاتر موتور TU5 به‌راحتی ارزش این اختلاف مصرف را دارد.

سایر تفاوت‌های ساختاری بین موتور TU3 و TU5

از دیگر تفاوت‌های بارز بین این دو موتور، باید به گیربکس اشاره کنیم. موتور TU3 تنها به گیربکس 5 سرعته دستی متصل است، در حالی که موتور TU5 علاوه بر این گیربکس، روی خودروهایی که از گیربکس 4 سرعته اتوماتیک استفاده می‌کنند، نیز نصب شده است.

تفاوت دیگر به نسبت تراکم موتورها برمی‌گردد. نسبت تراکم در موتور TU5 10.5 به 1 است، در حالی که در موتور TU3 این نسبت 9.6 به 1 است. نسبت تراکم بالاتر موتور TU5 نشان‌دهنده حساسیت بیشتر این پیشرانه به کیفیت بنزین است، گرچه این تفاوت به حدی نیست که نگران‌کننده باشد.

در نهایت، می‌توان گفت که موتور TU5 به‌خاطر حجم بیشتر و ویژگی‌های فنی بهبود یافته، عملکردی برتر از TU3 دارد، در حالی که TU3 همچنان برای استفاده‌های معمولی و در برخی خودروهای خاص یک گزینه مناسب است.

مقایسه مزایا و معایب موتورها TU3 و TU5

پس از آشنایی با تفاوت‌های اساسی بین موتورها TU3 و TU5، اکنون بهتر است نگاهی دقیق‌تر به مزایا و معایب هرکدام از این دو پیشرانه محبوب داشته باشیم.

مزایای موتور TU3

• مصرف سوخت بهینه: موتور TU3 مصرف سوخت کمتری نسبت به برخی دیگر از پیشرانه‌ها دارد.
• هزینه پایین قطعات یدکی: این موتور به دلیل قطعات مقرون‌به‌صرفه‌تر، هزینه‌های نگهداری کمتری به دنبال دارد.
• عدم حساسیت به روغن: موتور TU3 نسبت به روغن مصرفی حساسیت کمتری دارد، که می‌تواند مزیتی بزرگ در استفاده‌های بلندمدت باشد.

معایب موتور TU3

• قدرت کم‌تر: موتور TU3 در مقایسه با برخی دیگر از موتورها قدرت کمتری تولید می‌کند که ممکن است برای رانندگانی که به شتاب بالا نیاز دارند، مناسب نباشد.
• واشر سرسیلندر ضعیف: یکی از نقاط ضعف این پیشرانه، آسیب‌پذیری واشر سرسیلندر آن است که ممکن است به تعویض زودهنگام نیاز پیدا کند.

مزایای موتور TU5

• قدرت معقول و منطقی: موتور TU5 قدرت بیشتری نسبت به TU3 دارد که تجربه رانندگی روان‌تر و پرشتاب‌تری را فراهم می‌کند.
• مصرف سوخت بهینه: مشابه TU3، این موتور نیز مصرف سوخت مناسبی دارد و به طور کلی از لحاظ اقتصادی کارآمد است.

معایب موتور TU5

• هزینه بالاتر قطعات یدکی: به‌خاطر تکنولوژی پیچیده‌تر و قدرت بالاتر، قطعات موتور TU5 معمولاً گران‌تر از موتور TU3 هستند.
• حساسیت بیشتر به روغن مصرفی: موتور TU5 نیازمند روغن با کیفیت بالاتر است، در غیر این صورت ممکن است عملکرد آن تحت تاثیر قرار گیرد.

کدام موتور بهتر است: TU3 یا TU5؟

در پایان مقایسه موتورهای TU3 و TU5، انتخاب بهتری بستگی به نوع استفاده شما از خودرو دارد. اگر هدف شما از خودرو استفاده روزمره در شهر و شتاب‌گیری کم است، موتور TU3 با توجه به قیمت پایین‌تر و عملکرد مناسب، گزینه‌ای منطقی خواهد بود. از سوی دیگر، اگر به دنبال قدرت بیشتر و عملکرد بهتر در سرعت‌های بالاتر هستید، موتور TU5 با وجود قیمت بالاتر قطعات، ارزش بیشتری را ارائه می‌دهد.

جدول تفاوت‌های موتورهای TU3 و TU5