پمپ بنزین یکی از اجزای حیاتی سیستم سوخت‌رسانی خودرو است که وظیفه ارسال سوخت به موتور را به عهده دارد. عملکرد صحیح این قطعه می‌تواند تاثیر زیادی بر راندمان خودرو و روشن شدن موتور داشته باشد. اما در صورتی که پمپ بنزین با مشکلی مواجه شود، ممکن است خودرو دچار اختلال در عملکرد شود. یکی از این مشکلات، نیم سوز شدن پمپ بنزین است که در این مقاله به بررسی علائم آن پرداخته خواهد شد تا بتوانید به موقع این مشکل را شناسایی کنید.
پمپ بنزین خودرو چیست؟
پمپ بنزین یک موتور الکتریکی است که داخل باک خودرو قرار دارد و وظیفه پمپاژ سوخت از مخزن به سمت موتور و انژکتورها را بر عهده دارد. در خودروهای قدیمی‌تر با سیستم کاربرات، پمپ بنزین به‌صورت مکانیکی و از طریق موتور خودرو نیروی خود را دریافت می‌کرد، اما در خودروهای مدرن، این پمپ‌ها به‌صورت الکتریکی کار می‌کنند. این سیستم الکتریکی به خودرو اجازه می‌دهد که به طور پیوسته و با فشار مناسب سوخت را به موتور ارسال کند.
در خودروهای جدیدتر، پمپ بنزین معمولاً در زیر صندلی عقب و در داخل باک قرار دارد. ایراد در عملکرد این قطعه می‌تواند باعث کاهش کارایی و حتی اختلال در عملکرد موتور شود. در ادامه، علائم و نشانه‌های نیم سوز شدن پمپ بنزین مورد بررسی قرار خواهد گرفت تا بتوانید مشکلات احتمالی را شناسایی کنید.
علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین
پمپ بنزین به طور معمول عمر مفیدی بین 160 تا 200 هزار کیلومتر دارد. البته این مدت زمان می‌تواند متغیر باشد. زمانی که پمپ بنزین به نقطه‌ای برسد که قادر به عملکرد صحیح نیست، مشکلاتی از قبیل عدم روشن شدن خودرو یا عملکرد ناقص پیشرانه مشاهده می‌شود. گاهی پمپ بنزین به‌طور کامل خراب نمی‌شود، بلکه دچار کاهش کارایی می‌شود و در این صورت مشکلاتی مانند موارد زیر بروز می‌کنند:
گاز نخوردن ماشین
پمپ بنزین وظیفه ارسال سوخت به موتور را به عهده دارد. اگر پمپ بنزین نیم سوز شود، نمی‌تواند سوخت را با فشار و شدت لازم به موتور برساند. در این صورت ممکن است خودرو با فشار به پدال گاز به درستی شتاب نگیرد و اصطلاحاً “گاز نخورد”. این موضوع ممکن است زمانی که راننده انتظار شتاب از خودرو دارد، احساس شود که خودرو به درستی سرعت نمی‌گیرد.
شتاب‌گیری ناگهانی
در برخی موارد، ایراد در پمپ بنزین می‌تواند منجر به ارسال بیش از حد سوخت به موتور شود، که نتیجه آن شتاب‌گیری ناگهانی و غیرمنتظره است. این شتاب غیرعادی ممکن است به‌طور موقت باعث بالا رفتن سرعت خودرو شود، اما پس از آن خودرو ممکن است عملکرد خوبی نداشته باشد و حتی خاموش شود.
بد روشن شدن و مشکل در استارت خوردن ماشین
پمپ بنزین در هنگام استارت خودرو باید سوخت کافی برای روشن شدن موتور فراهم کند. اگر پمپ بنزین نیم سوز شده باشد، ممکن است در ابتدا خودرو روشن نشود و برای روشن شدن آن چندین بار استارت زده شود. این مشکل می‌تواند به‌ویژه در هوای سرد یا زمانی که سوخت درون باک کم است، مشهود باشد.
صدای غیرعادی از پمپ بنزین
صدای ناله یا ویز ویز از پمپ بنزین یکی دیگر از علائم رایج نیم سوز شدن این قطعه است. این صدا معمولاً در قسمت عقب خودرو و نزدیک به صندلی عقب شنیده می‌شود، چرا که پمپ بنزین معمولاً در این قسمت قرار دارد. اگر این صدا در حالت عادی و به ویژه در زمان باز کردن سوئیچ بدون روشن شدن موتور شنیده شود، ممکن است نشانه‌ای از مشکل در پمپ بنزین باشد.
کم شدن قدرت موتور
یکی از بارزترین علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین، کاهش قدرت موتور است. در شرایطی که خودرو تحت فشار است، مانند زمانی که بار زیادی را حمل می‌کند یا از سربالایی می‌گذرد، پمپ بنزین باید سوخت بیشتری به موتور ارسال کند. اگر پمپ بنزین دچار مشکل شود، سوخت کافی به موتور نمی‌رسد و در نتیجه خودرو قدرت لازم برای حرکت در شرایط دشوار را نخواهد داشت.
ریپ و لرزش موتور
یکی از علائم شایع نیم سوز شدن پمپ بنزین، بروز ریپ و لرزش در موتور خودرو است. هنگامی که پمپ بنزین قادر به تأمین جریان یکنواخت سوخت به موتور نباشد، به علت نوسانات در پمپاژ سوخت، عملکرد موتور دچار اختلال می‌شود. در این شرایط، موتور ممکن است با لرزش‌های غیرعادی و ریپ زدن مواجه گردد. این مشکل به این دلیل ایجاد می‌شود که فرایند پاشش سوخت به سیلندر به طور غیرعادی انجام می‌شود و عملکرد موتور به حالت طبیعی خود بازنمی‌گردد.
به طور معمول، در این شرایط موتور خودرو به درستی کار نکرده و به لرزش افتاده، حتی ممکن است در اثر ریپ زدن یا کم‌آوری توان موتور، خودرو خاموش شود. به همین دلیل، ریپ و لرزش موتور می‌تواند یکی از علائم بارز نیم سوز شدن پمپ بنزین باشد. در این شرایط، ممکن است خودرو حتی پس از ریپ زدن و کاهش توان موتور، به طور کامل خاموش گردد.
افزایش مصرف سوخت
نیم سوز شدن پمپ بنزین می‌تواند باعث افزایش غیرعادی پمپاژ سوخت به موتور گردد، که در نتیجه سوخت زیادی از باک خارج می‌شود و به موتور می‌رسد. در این حالت، مشکلاتی مانند خام سوزی، احتراق ناقص و بوی بنزین از اگزوز قابل مشاهده خواهد بود. اگر متوجه افزایش شدید مصرف سوخت و یا مشکلاتی مانند خام سوزی در خودرو شده‌اید، احتمالاً علت این ایراد می‌تواند به نیم سوز یا خرابی پمپ بنزین بازگردد.
خاموش شدن موتور
خاموش شدن موتور یکی دیگر از نشانه‌های مهم خرابی پمپ بنزین است. زمانی که پمپ بنزین به طور کامل خراب شود، دیگر سوختی به موتور نمی‌رسد و ماشین به طور ناگهانی خاموش می‌شود. حتی در مواردی که پمپ بنزین به طور نیم سوز عمل می‌کند، ممکن است قادر به تأمین حداقل مقدار سوخت مورد نیاز برای روشن ماندن موتور نباشد، که در نهایت به خاموشی خودرو منتهی می‌شود.
این مشکل ممکن است بعد از شروع به حرکت یا حتی در حالت درجا و زمانی که خودرو روشن است، اتفاق بیفتد. به طور کلی، خاموش شدن ناگهانی خودرو از دیگر علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین به شمار می‌آید.
راه‌های جلوگیری از نیم سوز شدن پمپ بنزین
با توجه به اینکه عمر مفید پمپ بنزین معمولاً بین 160 تا 200 هزار کیلومتر است، بهتر است پمپ بنزین خودرو خود را قبل از رسیدن به این محدوده تعویض کنید تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از نیم سوز شدن پمپ بنزین اشاره می‌کنیم:
1. خالی نگذاشتن باک
یکی از دلایلی که ممکن است باعث نیم سوز شدن پمپ بنزین شود، رانندگی با باک خالی است. موتور پمپ بنزین به طور معمول حرارت زیادی تولید می‌کند و این حرارت توسط بنزین داخل باک دفع می‌شود. وقتی باک تقریباً خالی باشد، پمپ بنزین قادر به دفع حرارت به شکل مناسب نخواهد بود و این امر باعث کاهش عمر پمپ بنزین می‌شود. بنابراین، توصیه می‌شود همیشه حداقل نیمی از باک پر باشد تا حرارت به خوبی از پمپ بنزین دفع گردد و عمر آن افزایش یابد.
2. تعویض به موقع فیلتر بنزین
فیلتر بنزین یکی از اجزای حیاتی سیستم سوخت‌رسانی است که آلودگی‌های موجود در بنزین را تصفیه می‌کند. اگر فیلتر بنزین به موقع تعویض نشود، منافذ آن مسدود شده و پمپ بنزین مجبور می‌شود فشار بیشتری وارد کند. این امر منجر به آسیب به پمپ بنزین و کاهش عمر آن خواهد شد. بنابراین، توصیه می‌شود فیلتر بنزین را هر 10 هزار کیلومتر تعویض کنید.
3. شستشوی باک بنزین
در طول زمان، باک بنزین ممکن است دچار پوسیدگی شده و ذرات آلودگی وارد بنزین شوند. این آلودگی‌ها می‌توانند به پمپ بنزین آسیب بزنند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است هر چهار یا پنج سال یکبار باک بنزین را شستشو دهید. این کار باید توسط تعمیرکار متخصص انجام شود تا از وقوع حوادثی مانند انفجار یا آتش‌سوزی جلوگیری شود.
4. تعویض مغزی پمپ بنزین پیش از نیم سوز شدن
پمپ بنزین معمولاً بعد از 160 هزار کیلومتر کارکرد نیم سوز یا کاملاً خراب می‌شود. به همین دلیل، بهتر است قبل از خرابی کامل، مغزی پمپ بنزین را تعویض کنید. هزینه تعویض مغزی پمپ بنزین معمولاً پایین است و می‌تواند از بروز مشکلات بزرگتر جلوگیری کند.
5. شستشوی انژکتورها
انژکتورها وظیفه پاشش سوخت به داخل موتور را دارند. در طول زمان، ممکن است آلودگی‌ها و توده‌های کربنی منافذ انژکتورها را مسدود کنند و فشار بیشتری به سیستم سوخت وارد شود. برای جلوگیری از این مشکل، توصیه می‌شود هر سه یا چهار سال یکبار انژکتورها را شستشو دهید.
در پایان
نیم سوز شدن پمپ بنزین یکی از مشکلات رایج خودروهای بنزینی است که می‌تواند به ریپ و لرزش موتور، افزایش مصرف سوخت و حتی خاموش شدن ناگهانی موتور منجر شود. برای جلوگیری از بروز این مشکلات، بهتر است مراقبت‌های لازم مانند تعویض به موقع فیلتر بنزین، شستشوی باک بنزین و نگهداری صحیح از سیستم سوخت‌رسانی انجام شود. با رعایت این نکات، می‌توان عمر پمپ بنزین را افزایش داد و از مشکلات احتمالی جلوگیری کرد.