وظیفه اصلی سنسور دور موتور، اندازه‌گیری سرعت چرخش موتور خودرو در شرایط مختلف و ارسال اطلاعات آن به ECU (واحد کنترل الکترونیکی) است. عملکرد صحیح این سنسور در کنار دیگر حسگرهای خودرو، تأثیر زیادی بر راندمان موتور، کیفیت احتراق، مصرف سوخت و موارد مشابه دارد. سنسور دور موتور یک قطعه مغناطیسی است که مانند بسیاری از اجزای مشابه خودرو، عمر مفید محدودی دارد. اما سؤال اصلی این است که چگونه می‌توان از خرابی این سنسور آگاه شد؟ در ادامه، به بررسی علائم مهم خرابی سنسور دور موتور خواهیم پرداخت.
علائم خرابی سنسور دور موتور خودرو
اگر سنسور دور موتور هنوز به پایان عمر خود نرسیده باشد، دو عامل اصلی می‌تواند منجر به خرابی آن شود: یکی قرار گرفتن در معرض حرارت زیاد و دیگری آسیب ناشی از ضربه‌های فیزیکی مانند تصادف یا حوادث دیگر.
در مجموع، برخی از مهم‌ترین علائم خرابی سنسور دور موتور در خودروهایی مانند پراید، تیبا، کوییک و سایر خودروهای سواری عبارتند از:
- عدم روشن شدن خودرو هنگام استارت زدن
- خاموش شدن خودرو بلافاصله پس از روشن شدن
- ناسازگاری بین دور موتور و سرعت خودرو
- مشکلات در تعویض دنده
- افزایش مصرف سوخت
- روشن شدن چراغ چک موتور
- قطع شدن پمپ بنزین هنگام استارت
- عدم کارکرد عقربه دورسنج روی آمپر
یکی از نشانه‌های بارز خرابی سنسور دور موتور، روشن نشدن خودرو هنگام استارت زدن یا خاموش شدن سریع آن پس از استارت است. در چنین شرایطی، بررسی عقربه دورسنج اهمیت دارد؛ اگر عقربه حرکت نکند، احتمال خرابی سنسور وجود دارد. البته در خودروهای جدید، معمولاً سنسور میل سوپاپ نیز نصب می‌شود که به سنسور دور موتور کمک می‌کند. در این خودروها، حتی در صورت خرابی سنسور دور موتور، ممکن است پس از چند بار استارت زدن خودرو روشن شود.
عمر مفید سنسور دور موتور
اگر در حین رانندگی متوجه شدید که دور موتور نمایش داده‌شده روی آمپر با سرعت واقعی خودرو تطابق ندارد، این می‌تواند نشانه‌ای از خرابی سنسور دور موتور باشد. در این حالت، عدم ارسال صحیح سیگنال‌ها به ECU می‌تواند باعث اختلال در تنظیم زمان احتراق شود و به این ترتیب مشکلاتی در عملکرد موتور ایجاد کند.
نشانه‌های کثیفی سنسور دور موتور خودرو
علائم خرابی سنسور دور موتور در خودروهایی مانند پژو 206 تیپ 2 و دیگر خودروها بررسی شد. پیش از اقدام برای تعمیر این سنسور، مهم است که از تمیز بودن آن مطمئن شوید. در برخی موارد، آلودگی و گرد و غبار می‌تواند مانع عملکرد صحیح این قطعه شود. نوک سنسور دور موتور که خاصیت مغناطیسی دارد، با گذشت زمان و جذب براده‌های آهن، دچار مشکل می‌شود و عملکرد آن تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
برخی از علائم نشان‌دهنده کثیفی سنسور دور موتور عبارتند از:
- نوسانات غیرطبیعی دور موتور
- کاهش شتاب خودرو
- مشکل در روشن شدن خودرو هنگام استارت زدن
این مشکل معمولاً با تمیز کردن سنسور برطرف می‌شود. موقعیت قرارگیری سنسور دور موتور در خودروها ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً در نزدیکی پوسته کلاچ و روبه‌روی دندانه‌های فلایویل قرار دارد. در برخی خودروها نیز این سنسور ممکن است روی قاب تسمه تایم یا زنجیر تایم نصب شده باشد.
علائم خرابی سنسور دور موتور
برای خارج کردن سنسور از جای خود، به یک آچار 10 نیاز دارید تا پیچ‌ها را باز کنید. سپس باید خار سوکت سنسور را فشار داده و آن را کاملاً جدا کنید. سوکت سنسور معمولاً دقیقاً پشت منیفولد هوا قرار دارد. با استفاده از یک دستمال مرطوب و تمیز، می‌توانید سنسور را تمیز کنید. اگر پس از این کار همچنان علائم خرابی سنسور دور موتور در خودروهایی مانند تیبا و سایر ماشین‌ها وجود داشت، باید تست عیب‌یابی انجام دهید.
روش‌های تست عیب‌یابی سنسور دور موتور
اگر تمیز کردن سنسور مشکل را حل نکرد، دو روش برای تست عملکرد آن وجود دارد.
روش اول: اندازه‌گیری مقاومت الکتریکی
برای این کار باید از دستگاه مولتی‌متر استفاده کنید. سنسور دور موتور با سوکت مشکی در حالت استاندارد باید مقاومت 900 تا 1000 اهم را نشان دهد. برای سنسور با سوکت قهوه‌ای، این عدد بین 400 تا 500 اهم قرار دارد. برای اندازه‌گیری، سنسور را جدا کرده و مولتی‌متر را روی حالت اهم تنظیم کنید. دو سر پراپ دستگاه را به پایه‌های سنسور متصل کنید. اگر مقدار مقاومت مطابق با مقادیر ذکر شده باشد، سنسور سالم است.
روش دوم: تست ولتاژ سنسور دور موتور
در این روش، سنسور باید در جای خود نصب شده و ماشین روشن باشد. سنسور دور موتور ولتاژ AC تولید می‌کند. مولتی‌متر را روی حالت ولت AC تنظیم کرده و دو سر پراپ را به پایه‌های سنسور متصل کنید. در حالت درجا، ولتاژ باید حداقل 12 ولت AC باشد. با گاز دادن به خودرو، مقدار ولتاژ باید افزایش پیدا کند.
عمر مفید سنسور دور موتور
سنسور دور موتور معمولاً از نوع القایی یا مغناطیسی است، که به همین دلیل عمر مفید آن نسبت به بسیاری از سنسورهای دیگر بیشتر است. تجربه نشان می‌دهد که یک سنسور دور موتور با کیفیت می‌تواند در خودروهای معمولی بین 100 تا 150 هزار کیلومتر بدون مشکل کار کند.
روش‌های رفع خطای سنسور دور موتور
یکی از علائم شایع خرابی سنسور دور موتور در خودروهایی مانند کوییک و سایر مدل‌ها، روشن شدن چراغ چک است. در این شرایط، برای شناسایی و رفع خطای مربوط به سنسور دور موتور، می‌توانید از دستگاه دیاگ به‌همراه سایر روش‌های ذکر شده در این مقاله استفاده کنید. پس از تحلیل کد خطای دستگاه دیاگ، اگر نتیجه‌گیری کردید که سنسور دور موتور آسیب دیده، زمان تعویض آن فرا رسیده است.
هزینه تعویض سنسور دور موتور
در زمستان سال 1403، هزینه سنسور دور موتور بسته به نوع خودرو بین 300 تا 700 هزار تومان متغیر است. علاوه بر این، هزینه عیب‌یابی و در صورت نیاز، تعویض سنسور دور موتور نیز حدود 500 هزار تومان خواهد بود.
در پایان
در این مقاله به بررسی علائم خرابی سنسور دور موتور در خودروهای مختلف پرداختیم. این قطعه تأثیر مستقیمی بر عملکرد خودرو دارد و از این رو نباید نسبت به خرابی آن بی‌تفاوت بود. قبل از تصمیم‌گیری برای تعویض سنسور، حتماً از صحت خرابی آن با استفاده از تست‌های توضیح داده شده در این مقاله مطمئن شوید، زیرا بسیاری از نشانه‌های خرابی سنسور دور موتور ممکن است مشابه با مشکلات دیگر قطعات خودرو باشند.